Uitzendwerk is geen opstap naar een vaste baan

Het is het uithangbord van de uitzendsector: de uitzendbaan als opstapje voor werklozen naar een vaste baan. VU-econoom Bas van der Klaauw en zijn Weense collega Lennart Ziegler komen na onderzoek echter tot de slotsom dat die opstapfunctie helemaal niet bestaat. ‘Uitkeringsgerechtigden die via een uitzendbaan weer op de arbeidsmarkt komen, zijn op langere termijn niet beter af dan anderen’, zegt Van der Klaauw in een toelichting.

Het hele artikel komt uit het FD van 6 mei 2019:

Het is het uithangbord van de uitzendsector: de uitzendbaan als opstapje voor werklozen naar een vaste baan. Door flexibel werken duurder te maken spant het kabinet dan ook het paard achter de wagen, waarschuwt de sector keer op keer. Onderzoek van VU-econoom Bas van der Klaauw lijkt die stelling te ondergraven.

‘Van de 800.000 uitzendkrachten heeft 27% geen startkwalificatie en 35% van de uitkeringsgerechtigden die het werk hervatten, doet dat via een uitzendbureau’, aldus directeur Marco Bastian van uitzendkoepel NBBU eerder dit jaar, voorafgaand aan de behandeling van de Wet arbeidsmarkt in balans in de Tweede Kamer.

Het wetsontwerp, dat inmiddels bij de Eerste Kamer ligt, is volgens de uitzenders funest voor de baankansen van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. VU-econoom Bas van der Klaauw en zijn Weense collega Lennart Ziegler komen na onderzoek echter tot de slotsom dat die opstapfunctie helemaal niet bestaat. ‘Uitkeringsgerechtigden die via een uitzendbaan weer op de arbeidsmarkt komen, zijn op langere termijn niet beter af dan anderen,’ zegt Van der Klaauw in een toelichting.

Speeddates

Hij heeft specifiek gekeken naar werklozen die zijn uitgenodigd voor zogenaamde speeddates. Dat zijn evenementen waar het UWV werkzoekenden in contact brengt met intercedenten van uitzendbureau’s; voor de overheid een vrij goedkope manier om de werkloosheid aan te pakken. Het snelle contact blijkt op korte termijn ook waardevol: de kans dat deelnemers in de eerste maand na de speeddate werk hebben is 6 à 7 procentpunt groter dan bij mensen die niet zijn uitgenodigd. Maar in de weken daarna verdwijnt dit positieve effect. Na een halfjaar is er weinig meer van te merken en na een jaar helemaal niets meer. Op de lange duur is de uitzendkracht ook financieel iets slechter af dan een ww’er die de uitzendsector links laat liggen.

Volgens Van der Klaauw is dat goed te verklaren. ‘Op korte termijn komen uitkeringsgerechtigden sneller aan werk en maken ze meer uren. Op langere termijn blijft het aantal gewerkte uren per week, en dus het inkomen, achter. Wie met een uitzendbaan begint, verdient over het hele jaar niet meer dan iemand die meer tijd nodig had om een eerste baan te vinden.’

Volgens hem is de manier waarop een werkzoekende in een uitzendbaan rolt niet bepalend voor de uitkomst van het onderzoek. Het maakt dus niet uit of dat via speeddaten gebeurt of via een andere methode.

Doorstroom

Marco Bastian van NBBU denkt dat dit wel degelijk uitmaakt. ‘Dat is een hele heterogene doelgroep, waar ook mensen bij zitten voor wie het inderdaad heel lastig is om weer aan het werk te komen, zoals 45-plussers.’ Gegevens uit de polisadministratie van het UWV laten hem al jarenlang zien dat 25% tot 27% van de mensen die via een uitzendbaan uit de ww komen, doorstroomt naar een vaste baan.

Ook volgens de ABU, waarin vooral grotere uitzendbureaus zijn verenigd, staat de opstapfunctie van uitzendwerk buiten kijf. ‘Het onderzoek kijkt alleen naar de effecten van speeddates. Het overgrote deel van de mensen die uitzendwerk doen, komt op een andere manier aan uitzendwerk’, zegt een woordvoerder.

Duurzaam

Volgens de Uitzendmonitor 2018 van de ABU stromen er minder mensen met een uitzendbaan in de ww dan uit een andere tijdelijke baan (29% tegen 37%) en vindt bovendien 32% van de mensen die minder dan een jaar in de ww zitten een uitzendbaan. In het algemeen is dat ook duurzaam, stelt de organisatie: meer dan driekwart van de mensen die via een uitzendbaan uit de ww komt, is drie jaar later nog steeds aan het werk.

Overzicht